Tarım üretici ve tüketicilerini merkezi bir platformda bir araya getirerek, tarım sektörü ve ekonomisinin istikrarlı büyümesine destek olmak üzere 26 Temmuz 2019 tarihinde faaliyete geçen Türkiye Ürün İhtisas Borsası Elektronik Ürün Senedi (TÜRİB ELÜS) Piyasası, birinci yaşını doldururken önemli başarılara imza attı.
TÜRİB’in faaliyete geçmesiyle, ülkenin dört bir yanındaki alıcı ve satıcıların Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) alım satımını tek ve ulusal bir elektronik platform üzerinden şeffaf ve güvenli bir şekilde yapabilmesi sağlandı. Faaliyete geçişinin birinci yılında TÜRİB ELÜS Piyasasında 70 binin üzerinde yatırımcı kaydı yapılırken, 145 bin 335 emir üzerinden 6,3 milyar kg ürün el değiştirdi; 8,7 Milyar TL işlem hacmi gerçekleşti.
-İŞLEM HACMİNDE YILLIK BAZDA %90, 2020 YILI ILK 7 AYLIK DÖNEMDE %65 ARTIŞ KAYDEDİLDİ
TÜRİB ELÜS Piyasasının faaliyete geçtiği 26 Temmuz 2019’dan bugüne kadar olan dönemde, bir önceki 12 aylık döneme göre işlem hacminde 4,6 Milyar TL’den 8,7 Milyar TL’ye %90 artış kaydedildi. Ocak-Temmuz 2020 döneminde, 2019 yılının aynı dönemine göre, işlem hacmi 3,4 Milyar TL’den 5,6 Milyar TL’ye %65 oranında arttı.
-LİSANSLI DEPOCULUK KURULUŞ İZNİ KAPASİTESİ 17 MİLYON TONA, FAALİYETTE OLAN SAKLAMA KAPASİTESİ 6 MİLYON TONA YÜKSELDİ
Tarım ürünlerinin yüksek standartlarda muhafazasının sağlandığı lisanslı depoculuk sistemi ve ELÜS’ün yaygınlaştırılması ile tarım ürünlerinin analizi ve standardizasyonu çiftçileri yüksek kalitede ürün üretmeye teşvik ederek gıda güvenliğine katkıda bulunmakta. İşlenmiş gıda sektörü, ihtiyaç duyduğu kalite ve miktardaki girdiyi depo inşa etme ve işletme maliyetine katlanmadan ELÜS üzerinden temin edebilmekte.
ELÜS Piyasası’nın kuruluşunun birinci yılında Ticaret Bakanlığından kuruluş izni alan lisanslı depo işletmelerinin kapasitesi 16 milyon 999 bin 742 tona, faaliyette olan işletme kapasitesi 5 milyon 948 bin 922 tona ulaştı.
-SÖZLEŞMELİ TARIM ÇÖZÜMÜ DEVREYE ALINDI
TÜRİB, Piyasanın faaliyete geçişinin birinci yılında gıda tedarik sisteminde öngörülebilirliğin artırılması ve çiftçilere istikrarlı bir gelir kaynağı sağlanmasına katkı çerçevesinde sözleşmeli tarımın gelişmesi ve diğer piyasa katılımcılarınca da kullanımının yaygınlaşması için geliştirdiği çözümü 19.06.2020 tarihinde devreye alındı. Bu çözümün yaygınlaştırılması için çalışmalar sürdürülmekte.
-ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEMDEKİ ÖNCELİKLİ HEDEFLER:
Ü YERLİ VE MİLLİ YAZILIM İLE TEKNOLOJİK ALTYAPI YATIRIMLARININ TAMAMLAMASI
Ü ÜRÜN PİYASASI ARACI KURUMLARININ DEVREYE ALINMASI
Ü KATILIM FİNANSI İÇİN TEVERRUK PİYASASINDA İŞLEMLERE BAŞLANMASI
Bölgesel ve küresel bir emtia borsası olma hedefiyle yola çıkan TÜRİB, uluslararası sisteme entegre bir alış-veriş platformu olmak yönünde önümüzdeki dönemde öncelikle ELÜS piyasasının derinliğinin ve likiditesinin artırılması ile gelecek fiyat beklentilerinin yansıtılacağı vadeli işlem sözleşmeleri devreye alınması çalışmalarını sürdürüyor. Yerli ve milli yazılım ve teknolojik altyapı yatırımlarına devam edilirken, ilk fazının 2021 yılında devreye alınması hedefleniyor.
Vadeli işlem kontratları ile tarım piyasasında referans fiyatların oluşturulması suretiyle arz ve talep dengesinin oluşturulmasına katkı sağlanması planlanmakta. Önümüzdeki dönemde faaliyete geçecek ürün piyasası aracı kuruluşları ile bu yöndeki çalışmalar daha da ivme kazanacak.
Cumhurbaşkanlığı On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023) kapsamında katılım finansına yönelik ELÜS’e dayalı Teverruk Piyasasının faaliyete geçirilmesi kısa vadeli planlar arasında yer alıyor. Böylece katılım finansına hizmet edecek yerli ve milli bir çözüm sağlanması hedefleniyor.
İlerleyen dönemlerde, lisanslı depoculuk sisteminin daha etkin bir şekilde piyasa mekanizmasına dâhil olması, ELÜS’lerin daha geniş kitleler tarafından kullanılması, bu ürünlere dayalı türev araçların işleme açılıp yaygınlaştırılması ve işlem hacimlerinin büyüyerek piyasaların daha da derinleşmesi noktasında; Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Ticaret Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve diğer paydaşlar ile işbirliği içerisinde çalışılmakta.
